ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΞΗΡΟΛΙΒΑΔΟΥ

13 Ιουλίου, 2018

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος ο Πολιτιστικός Όμιλος Ξηρολιβάδου αναλαμβάνει στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του να υλοποιήσει μια σειρά από εκδηλώσεις – δράσεις που αφορούν τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, το χορό, την παράδοση, τη χειροτεχνία και τη μουσική με επίκεντρο το Ξηρολίβαδο. Καλούμε λοιπόν όλα τα μέλη του Ομίλου, τους κατοίκους και τους φίλους του χωριού μας, να αγκαλιάσουν με τη συμμετοχή και τη στήριξή τους τις εκδηλώσεις και για μια ακόμη φορά να απολαύσουμε τις ομορφιές της φύσης που το Ξηρολίβαδο μας προσφέρει.
Διευκρινίζεται ότι, πέρα από το βασικό κορμό των εκδηλώσεων που ανακοινώνεται, θα υπάρξουν και κάποιες επιπλέον, οι οποίες λόγω των ιδιαιτεροτήτων στην προετοιμασία τους δεν μπορεί να προσδιοριστεί άμεσα η ημερομηνία διεξαγωγής τους. Για αυτές αλλά και για οποιεσδήποτε άλλες αλλαγές στο πρόγραμμα, θα γίνουν έγκαιρα ανακοινώσεις. Τέλος διευκρινίζουμε ότι το πρόγραμμα μπορεί να τροποποιηθεί αν οι καιρικές συνθήκες δεν επιτρέψουν την πραγματοποίηση κάποιας εκδήλωσης.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
1. 14 Ιουλίου 2018: Μουσική Συναυλία από τους «COZA MOSTRA» στο δάσος με την υποστήριξη της ΚΑΠΑ και του Δήμου Βέροιας.
2. 15 Ιουλίου 2018: Συμμετοχή – υποστήριξη στον «8ο Αγώνα Ορεινού Τρεξίματος» που γίνεται στο Ξηρολίβαδο και διοργανώνεται από το Σύλλογο Δρομέων Βέροιας.
3. 19-20 Ιουλίου 2018: Εορτασμός του προστάτη του χωριού Προφήτη Ηλία.
4. 21 Ιουλίου 2018: 14ο Αντάμωμα χορευτικών συγκροτημάτων.
5. 22 Ιουλίου 2018: Θεατρική παράσταση από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Τριλόφου Ημαθίας.
6. 24 Ιουλίου 2018: Επίσκεψη της κινητής Βιβλιοθήκης της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης της Βέροιας για το δανεισμό βιβλίων για κάθε ηλικία (10:00 με 13:00).
7. 26 Ιουλίου 2018: Πεζοπορία – προσκύνημα στην Αγία Παρασκευή Ιμπιλί.
8. 28 Ιουλίου 2018: Κατασκήνωση νυχτερινή διαβίωση στο δάσος του χωριού.
9. 29 Ιουλίου 2018: Θεατρική παράσταση «Εχθροί εξ αίματος» του Αρκά σε απόδοση και εκτέλεση από τους καθηγητές του ΕΠΑΛ Βέροιας.
10. 30 Ιουλίου 2018: Γιορτή Πίτας
11. 5 Αυγούστου 2017: α) Μνημόσυνο για τους πεσόντες στον πόλεμο Ξηρολιβαδιώτες και β) Γενική Συνέλευση των μελών του Π.Ο.Ξ. και των κατοίκων του χωριού – διαδικασίες για την ανάδειξη φύλακα.
12. 11 Αυγούστου 2018: 2ο Πάρτι νεολαίας στα «Πεύκα».
13. 19 Αυγούστου 2018: Αναβίωση του εθίμου της ‘Λαγγίτας’ στο δάσος.
14. 22 ή 25 Αυγούστου 2018: Αποχαιρετιστήρια εκδήλωση με παραδοσιακό γλέντι.

Παράλληλα με τις παραπάνω εκδηλώσεις – δράσεις, από τις 24 Ιουλίου και ως τις 20 Αυγούστου 2017 θα πραγματοποιούνται σε εβδομαδιαία βάση οι πάγιες δράσεις του Ομίλου που είναι:
• Κάθε Τρίτη απόγευμα στις 19:00 εισαγωγικά μαθήματα σε μαθητές/τριες Δημοτικού για την ομαλή προσαρμογή τους στην επόμενη τάξη και σε μαθητές/τριες Γυμνασίου ως πρόσθετη βοήθεια από το μέλος του Π.Ο.Ξ. και φιλόλογο Ολυμπία Μπλατσιώτη.
• Κάθε Πέμπτη, μαθήματα κατασκευής χειροποίητου κοσμήματος από την Αντιπρόεδρο του Π.Ο.Ξ. Δήμητρα Κουτόβα: 18:30 – 19:30 παιδικό τμήμα, 19:30 – 20:30 τμήμα ενηλίκων.
• Κάθε Παρασκευή, μαθήματα χορού από το χοροδιδάσκαλο του Π.Ο.Ξ. Ιωάννη Τσιαμήτρο, από τις 19:00 το απόγευμα για όσα τμήματα δημιουργηθούν (παιδικό, νέων, ενηλίκων).
ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ
Το Δ.Σ. του Π.Ο.Ξ.

• Εκδηλώσεις

6 Ιουλίου, 2018

Τη Τετάρτη (11-7-2018) κλείνει η φόρμα συμμετοχής για τον 8ο αγώνα ορεινού τρεξίματος Ξηρολιβάδου. Μέχρι στιγμής περίπου πάνω απο 500 δρομείς έχουν δηλώσει και αναμένεται μεγάλο πλήθος συμμέτοχων το επόμενο 3ημερο.
ΧΡΗΜΑΤΙΚΟ ΕΠΑΘΛΟ στον 1ο Νικητη –
ΣΥΝΑΥΛΙΑ με τους COZA MOSTRA -Δωρεάν παροχή γεύματος με ψητά κρέατα –Παροχή βλάχικου τραχανά το πρωί της Κυριακής στους κατασκηνωτές και πολλά άλλα στο ΞΗΡΟΛΙΒΑΔΟ
ΔΗΛΩΣΤΕ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΔΩ:http://www.sdverias.gr/xirolivado-dhlwsh-symmetoxhs/register-xirolivdo

• Εκδηλώσεις

30 Μαΐου, 2018

Το Χορευτικό Συγκρότημα του Πολιτιστικού Ομίλου Ξηρολιβάδου, με καθοδηγητή το χοροδιδάσκαλο Γιάννη Τσιαμήτρο, συμμετείχε στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδας Πισοδερίου στις 28 Μαΐου, ημέρα του Αγίου Πνεύματος.
Το συγκρότημα του ΠΟΞ κατενθουσίασε τους ντόπιους κατοίκους, τους προσκυνητές και τους καλεσμένους με βλάχικους χορούς του Ανατολικού Βερμίου. Ήταν μια υπέροχη ανοιξιάτικη ημέρα, ολοκληρωμένη με θρησκευτική ευλάβεια, φαγητό και γλέντι από μια υπέροχη παραδοσιακή ορχήστρα σε ένα φανταστικό ορεινό τοπίο.
Στον εκκλησιασμό συμμετείχε η Βυζαντινή χορωδία «Ο Άγιος Αγαθάγγελος» Φλώρινας. Εκτός του χορευτικού του ΠΟΞ συμμετείχαν οι εξής σύλλογοι: Πολιτιστικός Σύλλογος Πρεσπιωτών και Αθλητικός Μορφωτικός Σύλλογος «Βίγλα» Πισοδερίου. Η ορχήστρα ήταν του Παναγιώτη Ντίμτσιου (κλαρίνο), συνοδευόμενη από τον ταλαντούχο Φώτη Τράσια στο τραγούδι και τον Θεόφιλο Γεωργίου στη κορνέτα.
Λίγα λόγια για το Πισοδέρι και την εκεί Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδας:
Το Πισοδέρι είναι ένα ξακουστό βλαχοχώρι με υψόμετρο 1390-1460 στο όρος Βαρνούντα. Από εκεί καταγόταν ο αγωνιστής της Επανάστασης του 1821 Νικόλαος Κασομούλης. Το χωριό και διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην επανάσταση του 1878, στο Μακεδονικό Αγώνα και στον Εμφύλιο.
Το Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας βρίσκεται δυτικά του Πισοδερίου (σε απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων) στη θέση «Εικόνα». Είναι συνδεδεμένο με όλα τα γεγονότα, που κατά καιρούς διαδραματίστηκαν στο Πισοδέρι και ιδιαίτερα στο Μακεδονικό Αγώνα, όπου υπήρξε ορμητήριο των Ελλήνων, γιαυτό, άλλωστε, καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό από τους κομιτατζήδες το 1906.
Η ιερά αυτή Μονή έχει κτιστεί το έτος 1050. Γύρω από την Αγία Τριάδα υπάρχουν διάφοροι θρύλοι και ιστορικά γεγονότα, θρύλοι και γεγονότα συμπλέκονται και μέσα από τον λόγο περνούν από γενιά σε γενιά Πισοδεριτών, κινώντας το γαϊτανάκι της παράδοσης. Εδώ ιδρύθηκε από επτά πατριώτες εταίρους η Νέα Φιλική Εταιρία το 1867. Σε τιμή και ανάμνηση όλων αυτών η κάθε οικογένεια έφτιαχνε το δικό της (κονάκι) και εκεί κατέλυαν τα μέλη της σε κάθε επίσκεψη και ιδίως την παραμονή του εορτασμού της Αγίας Τριάδας.

• Εκδηλώσεις

9 Απριλίου, 2018

Η παράδοση της Ανάστασης στο Ξηρολίβαδο αναβίωσε και πάλι το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου στις 07.04.2018. Πολλοί Ξηρολιβαδιώτες και φίλοι του χωριού ήταν ήδη συγκεντρωμένοι στην εκκλησία του Αγίου Προφήτη Ηλία για να ακούσουν το Αναστάσιμο μήνυμα.
Τα χαρούμενα πρόσωπα των πιστών άκουγαν τα λόγια του Ευαγγελίου και περίμεναν την χαρμόσυνη είδηση. Στην ώρα του ο Ιερέας πατήρ Γιάννης Κιουλές ανέκραξε με γλυκύτατη φωνή το «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών…». Όλοι οι πιστοί συνόδευσαν τον Ιερέα ψάλλοντας τον Αναστάσιμο Ύμνο, ενώ ο ουρανός και το ορεινό τοπίο, συμμετείχαν στην Μεγάλη Γιορτή.
Οι ασπασμοί της Αγάπης και τα τσουγκρίσματα των αυγών συμπλήρωσαν την Χαρά της Ανάστασης, ενώ μετά την Απόλυση όλοι οι πιστοί έσπευσαν να μεταφέρουν το Άγιο Φώς και την Ευλογία της Ανάστασης του Κυρίου στα σπίτια τους.
Ο Πολιτιστικός Όμιλος Ξηρολιβάδου ευχαριστεί την Ιερά Μητρόπολη, τον πατέρα Γιάννη Κιουλέ και την Εκκλησιαστική Επιτροπή Προφήτη Ηλία Ξηρολιβάδου, που έδωσαν και πάλι σε όλους την χαρά της παραδοσιακής Ανάστασης στο αγαπημένο χωριό.

• Εκδηλώσεις

29 Ιανουαρίου, 2018

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΞΗΡΟΛΙΒΑΔΟΥ
προσκαλεί όλα τα μέλη του και τους φίλους του χωριού στον Ετήσιο Χορό του και την Κοπή της Πίτας που θα γίνει το Σάββατο 10 Φεβρουαρίου 2018 στο «Κτήμα Αλέξανδρος» στις Σαραντόβρυσες, με τη συνοδεία της παραδοσιακής ορχήστρας των ΜΗΝΑΔΩΝ.
Οι πόρτες θα ανοίξουν στις 20:00. Η πρόσκληση κοστίζει 20 Ευρώ και περιλαμβάνει πλήρες μενού, απεριόριστο ποτό και συμμετοχή στην κληρώσεις των δώρων με τον αριθμό της κάρτας (δε θα διατίθενται λαχεία). Σας καλούμε να διασκεδάσετε σε ένα γνήσιο Ξηρολιβαδιώτικο γλέντι με πολύ κέφι και ακόμη περισσότερη μουσική.
3 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΧΟΡΟ

• Εκδηλώσεις

19 Ιανουαρίου, 2018

Η 17η Ιανουαρίου 2018, ημέρα εορτασμού του πολιούχου της πόλης μας της Βέροιας αποδείχθηκε ιδιαίτερα σημαντική για τους κατοίκους και τους φίλους του Ξηρολιβάδου, αλλά και για το σύνολο των κατοίκων του Δήμου Βέροιας.
Έπειτα από 11 ολόκληρα χρόνια δικαστικής διαμάχης με την εταιρία «ΟΜΥΑ ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ», ακυρώθηκε επιτέλους από το Συμβούλιο της Επικρατείας η Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών ΠΕΧΩΔΕ, Ανάπτυξης και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σύμφωνα με την οποία είχε εγκριθεί η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τη δημιουργία υπέρ-λατομείου στην ευρύτερη περιοχή του Ξηρολιβάδου και σε χώρο που βρίσκεται εντός της ζώνης Natura 2000.
Από την πρώτη στιγμή οι κάτοικοι του χωριού με μπροστάρη τον Πολιτιστικό Όμιλο Ξηρολιβάδου και τα προηγούμενα κυρίως συμβούλια ξεκίνησαν ένα άνισο δικαστικό αγώνα με μια εταιρεία κολοσσό, όσο επέτρεπαν τα οικονομικά του Ομίλου. Τη σκυτάλη πήρε επάξια η προηγούμενη Δημοτική Αρχή με τη κυρία Ουσουλτζόγλου και η νυν με τον κύριο Βοργιατζίδη και τελικά η δικαίωση αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο παράσημο για όσους δεν άφησαν την υπόθεση στην τύχη της.
Εκπροσωπώντας τους κατοίκους του Ξηρολιβάδου το ΔΣ του ΠΟΞ θέλει να εκφράσει τα συγχαρητήρια και τις ευχαριστίες του στις προηγούμενες διοικήσεις του Ομίλου και τους νομικούς τους εκπροσώπους –κυρίως το συγχωριανό μας δικηγόρο Γιώργο Γεωργίου- που ανέδειξαν το πρόβλημα και ξεκίνησαν τον τιτάνιο αγώνα.
Ευχαριστούμε το συγχωριανό μας Γιάννη Σιμανίκα που με τη βοήθειά του, τις τεχνικές και επιστημονικές του γνώσεις, τις υποδείξεις και τη συμπαράστασή του συνέβαλε τα μέγιστα σε αυτή την ευτυχή για το Ξηρολίβαδο κατάληξη της υπόθεσης.
Εκφράζουμε τις θερμές ευχαριστίες των κατοίκων και των μελών του ΠΟΞ στην πρώην και τη νυν Δημοτική Αρχή που με τη νομική της εκπροσώπηση ολοκλήρωσε με επιτυχία την ακύρωση της απόφασης για τη δημιουργία του λατομείου.
Τέλος, συγχαίρουμε και ευχαριστούμε το νομικό εκπρόσωπο του Δήμου Βέροιας κύριο Γιώργο Παπαστεργίου για τους νομικούς του χειρισμούς που οδήγησαν στο αποτέλεσμα αυτό.
Η ευόδωση των προσπαθειών μας αποτελεί και φόρο τιμής στους συγχωριανούς μας που αγωνίστηκαν για την υπόθεση αλλά έφυγαν από τη ζωή πριν την τελική δικαίωση.
Το Δ.Σ. του Π.Ο.Ξ.

• Λατομείο

17 Ιανουαρίου, 2018

Με αφορμή την επανέναρξη των χειμερινών μαθημάτων χορού μετά την περίοδο των Εορτών, το τμήμα Παραδοσιακών Χορών του Πολιτιστικού Ομίλου Ξηρολιβάδου πραγματοποίησε την Τρίτη, 16-01-2018, την καθιερωμένη γιορτή της βασιλόπιτας

Με μέριμνα και προσφορά των γυναικών του Ξηρολιβάδου, οργανώθηκε στην αίθουσα διδασκαλίας χορού, ένα αυθόρμητο γλέντι στο οποίο προσήλθαν Ξηρολιβαδιώτες και φίλοι του χωριού, που συμμετέχουν στα δρώμενα του ΠΟΞ.

Την βασιλόπιττα του χορευτικού έκοψε ο χοροδιδάσκαλος Γιάννης Τσιαμήτρος.

Τυχερός της χρονιάς αναδείχθηκε το μέλος του χορευτικού συγκροτήματος του ΠΟΞ Μανώλης Λύχνας, στο κομμάτι του οποίου βρέθηκε το τυχερό νόμισμα.

Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης ανακοινώθηκε η παρουσίαση της συλλογής διηγημάτων με τίτλο «Ο κόκκινος σπάγκος» του Γιώργου Σιώμου, μέλους του χορευτικού συγκροτήματος του ΠΟΞ, που θα γίνει την Τετάρτη 24 Ιανουαρίου στις 7 μ.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης «Θ.Ζωγιοπούλου»

Η γιορτή ολοκληρώθηκε με ένα γνήσιο κυκλικό ξηρολιβαδιώτικο χορό στον οποίο συμμετείχαν όλοι τραγουδώντας τραγούδια του τόπου.

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΞΗΡΟΛΙΒΑΔΙΩΤΩΝ

Ανακοινώνεται ότι ο ετήσιος χορός των Ξηρολιβαδιωτών θα πραγματοποιηθεί στο κτήμα ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ στις Σαραντόβρυσες της Βέροιας, το Σάββατο βράδυ 10 Φεβρουαρίου 2013.

Στον χορό θα τηρηθεί και η παράδοση της βασιλόπιτας των Ξηρολιβαδιωτών.

Καλούνται όλοι οι Ξηρολιβαδιώτες και οι φίλοι του χωριού να συμμετάσχουν στο ξεχωριστό αυτό χειμωνιάτικο γλέντι.

• Εκδηλώσεις

6 Ιανουαρίου, 2018

Η ηλιόλουστη ημέρα που ανέδειξε τις αξεπέραστες ομορφιές του χειμωνιάτικου Βερμίου, έδωσε το κίνητρο σε πάρα πολλούς Ξηρολιβαδιώτες και φίλους του χωριού να κινηθούν άνετα και με ασφάλεια προκειμένου να γιορτάσουν τα Θεοφάνια 2018 στο Ξηρολίβαδο (Σάββατο 6-1-2018).

Ο ιερέας του χωριού π.Γιάννης Κιουλές τέλεσε τον Μέγα Αγιασμό στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία με την κατανυκτική συμμετοχή των επισκεπτών, οι οποίοι στη συνέχεια μετακινήθηκαν στην παγωμένη Μπάρα, την λίμνη του χωριού, για την τελετή της Κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού.

Τηρώντας παράδοση πολλών ετών, ο Ξηρολιβαδιώτης Στέφανος Πολιτίκος έβγαλε τον Σταυρό από την λίμνη, αψηφώντας τα παγωμένα νερά.

Μετά την λήξη της τελετής ο Πολιτιστικός Όμιλος Ξηρολιβάδου δεξιώθηκε όλο τον κόσμο στην αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου του χωριού, όπου δίπλα στο τζάκι που σκορπούσε την θαλπωρή του ανταλλάχθηκαν ευχές και προσφέρθηκαν παραδοσιακές πίτες, γλυκίσματα και άφθονο κρασί κάτω από τους ήχους παραδοσιακών σκοπών.

Ο Πρόεδρος του ΠΟΞ Βασίλης Χασιώτης υποδέχτηκε τους επισκέπτες με τις παραδοσιακές ευχές των ημερών και ενημέρωσε για τις επόμενες δραστηριότητες του Πολιτιστικού Ομίλου Ξηρολιβάδου.

Κατά την διάρκεια της εορτής οι Ξηρολιβαδιώτες και οι φίλοι του χωριού είχαν την ευχέρεια να προμηθευτούν το συλλεκτικό ημερολόγιο του ΠΟΞ για το 1918 με θέμα τις Παραδόσεις, τους Θρύλους και τους Μύθους των Αρμάνων Ελλήνων.

Η γιορτή της ημέρας μεταφέρθηκε στην ηλιόλουστη αυλή του Πολιτιστικού Κέντρου του χωριού, όπου πρωτοστατούντος του χοροδιδασκάλου Γιάννη Τσιαμήτρου, η εορτή των Θεοφανείων ολοκληρώθηκε με ένα γνήσιο ξηρολιβαδιώτικο γλέντι.

• Εκδηλώσεις

21 Δεκεμβρίου, 2017

Παρουσιάστηκε το Ημερολόγιο 2018 του Πολιτιστικού Ομίλου Ξηρολιβάδου στο Cafe-Bar McOza το απόγευμα της Τετάρτης Δεκεμβρίου (20-12-2017). Το συγκεκριμένο ημερολόγιο αποτελεί το 6ο κατά σειρά συλλεκτικό ημερολόγιο και το θέμα του είναι ‘Παραδόσεις-Θρύλοι και Μύθοι των Αρμάνων Ελλήνων’. Την εκδήλωση τίμησαν φίλοι και μέλη του Ομίλου με τη παρουσία, βέβαια, του πρώην προέδρου του κ. Αναστασίου Βασιάδη.
Ο πρόεδρος του ΠΟΞ κ. Βασίλης Α. Χασιώτης χαιρέτισε τους παρευρισκόμενους και αφού έκανε αναφορά στην επιτυχή παρουσίαση των μέχρι τώρα συλλεκτικών ημερολογίων του Ομίλου, ανακοίνωσε τις επόμενες εκδηλώσεις του ΠΟΞ και κατόπιν έδωσε το λόγο στους δυο ομιλητές: κ. Τσιαμήτρο Ιωάννη (χοροδιδάσκαλο, συγγραφέα και λαογράφο) και Αντώνη Μπουσμπούκη, κύριο ομιλητή (ομότιμο καθηγητή γλωσσολογίας του ΑΠΘ.
Στο ημερολόγιο υπάρχουν παραδόσεις, μύθοι και παραμύθια με νεράϊδες, στοιχειά, γοργόνες, καλικάντζαρους, δράκους, διαβόλους, φίδια, μάγισσες κ.ά. από την πλούσια παράδοση των βλαχοφώνων του Βερμίου και της Πίνδου.
Τα κείμενα είναι του κ. Α. Δ. Μπουσμπούκη, η επιμέλεια και δακτυλογράφηση των κειμένων είναι του κ. Ι. Κ. Τσιαμήτρου και οι φωτογραφίες είναι παρμένες από το βιβλίο του Α. Βασιάδη με τίτλο ‘Ξηρολίβαδο Χουάρα Μουσιάτα (=όμορφο χωριό)’.
Παρατίθενται τα ‘προλεγόμενα’ του ημερολογίου, που αποτελούν το περισσότερο κυρίαρχο στοιχείο-πεμπτουσία όλης της ενδιαφέρουσας εργασίας:

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
«Μια φορά κι έναν καιρό σε τόπο αλαργινό ήταν ένας βασιλιάς/μια πριγκιποπούλα/μια ορφανή/μια κακιά μάγισσα…». Με την αοριστία χρόνου, τόπου και προσώπου αρχίζουν τα παραμύθια στην ελληνική.
«Unâ oarâ sh unŭ kirό eará unŭ tse nu sh ará. Eará unŭ vâsilje/ unâ featâ oarfânâ/ unŭ murarŭ-Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας που δεν ήταν. Ήταν ένας βασιλιάς/μια ορφανή κοπέλα/ένας μυλωνάς». Με την αοριστία προσώπου και την ταυτόχρονη ρητή δήλωση ότι το πρόσωπο αυτό δεν υπήρξε, αρχίζουν τα παραμύθια στ’αρμάνικα/βλάχικα. Εκείνο το sh είναι προσωπική αντωνυμία και προσδίδει έντονη συμμετοχή του υποκειμένου στο περιεχόμενο του ρήματος, που στα νεοελληνικά δεν μεταφράζεται. Με το tse nu sh ará «που δεν ήταν για τον εαυτό-του», ο παραμυθάς μας λέει προκαταβολικά ότι θ’ακούσουμε πράγματα εντελώς φανταστικά.
Αντίθετα προς το παραμύθι, ο θρύλος έχει σχέση με συγκεκριμένο τόπο κι ενίοτε με συγκεκριμένο χρόνο και πρόσωπο του παρελθόντος. Πρόκειται για προφορική διήγηση με μυθικό – συνήθως – χαρακτήρα, όπως π.χ. ο θρύλος του μαρμαρωμένου βασιλιά.
Ο μύθος, που συχνά ταυτίζεται με τον θρύλο, είναι αφήγηση, η οποία συνδέει με σχηματικό τρόπο πραγματικά ή φανταστικά γεγονότα ή και τα δυο, με στόχο να ερμηνεύσει ένα φυσικό φαινόμενο, μια θρησκευτική ή κοινωνική πρακτική. Σημαίνει ακόμα διήγηση, που με τρόπο αλληγορικό αναφέρεται σε φυτά και ζώα και υποδηλώνει κάποιο ηθικό δίδαγμα, όπως π.χ. είναι οι μύθοι του Αισώπου.
Παραμύθι, θρύλος και μύθος έχουν – εννοείται – διάφορες σημασίες.
Η μυθολογία αναπτύσσει το αφήγημά-της σε ατμόσφαιρα, που πλησιάζει εκείνη του ονειροχώρου. Τα όνειρα γεννιούνται σ’ένα πνεύμα τόσο αλλόκοτο που δεν είναι καθόλου ανθρώπινο, καθώς μοιάζουν πιο πολύ με ψίθυρους της φύσης. Γιαυτό, όνειρα και μυθολογίες είναι ξένα προς τη συνείδηση του σύγχρονου ανθρώπου. Και καθώς το πνεύμα του σημερινού ανθρώπου διαμορφώθηκε από τον διαφωτισμό, το χαλιναγωγεί πλέον ο ευθύγραμμος ορθολογισμός με αποτέλεσμα την αποξένωσή-του από τον κόσμο των αρχέτυπων μορφών. Τ’αρχετυπικά στοιχεία είναι η γλώσσα του ασυνειδήτου, που μέσα από τα όνειρα, τους μύθους και τα τελετουργικά τυπικά των εθίμων, έρχονται στο επίπεδο εκδήλωσής-τους, είτε εμείς τα αποκωδικοποιούμε είτε τα βιώνουμε απλά ως έχουν.
Ο άνθρωπος – σύμφωνα με τον Κ. Γιούνγκ – «ολοκληρώνεται μόνον όταν έχει αισθητή γνώση της ασυνείδητης ζωής-του». Και το ασυνείδητο δεν είναι παρά το υπόγειο έδαφος της ψυχής, όπου φωλιάζουν οι αρχέτυπες μορφές ονείρων και μύθων και όπου απλώνονται οι ρίζες του ήθους, από το οποίο ήθος πηγάζει η στάση ζωής των ανθρώπων.
Οι Αρμάνοι έχουν παραδόσεις, παραμύθια, μύθους και θρύλους, δομημένους με πνεύμα δημιουργικής φαντασίας, που το εξέθρεψε το ασύγκριτο φυσικό περιβάλλον της Πίνδου, όπου ανδρώθηκε η γενιά-τους.
Λιτά και περιεκτικά, τα προϊόντα της αρμάνικης μυθοπλασίας, ξεχωρίζουν από τ’αντίστοιχα άλλων πολιτισμικών ομάδων. Η διαχρονικότητά-τους έχει βάθος, όπως τουλάχιστον προκύπτει από μύθους, όπως π.χ. «Ο Αλέξανδρος κριάρι» και η Capra (=Αίγα) ως επιτραγία Αφροδίτη, που – ζωή να έχουμε – θα τους παρουσιάσουμε αργότερα.
Ο μύθος δεν προέρχεται από τον παιδικό ψυχικό βίο του λαού. Αντίθετα, είναι ό,τι πιο ώριμο μπόρεσε να δώσει η ανθρωπότητα της παλιάς εποχής.
Γενικά μπορούμε να πούμε πως ό,τι μεταδίδεται από τη μια στην άλλη γενεά πρέπει να φυλάγεται ως σημαντικό τμήμα της πολιτισμικής κληρονομιάς ενός λαού.

• Εκδηλώσεις

14 Οκτωβρίου, 2017

Μερικές φωτογραφίες του αγαπημένου μας ΞΗΡΟΛΙΒΑΔΟΥ, που βγήκανε το Σαββατο 14 Οκτωβρίου του 2017. Διακρίνονται: η Μπάρα, το Ξηροβούνι, η Δυτική πλευρά του χωριού, η Ανατολική πλευρά του χωριού, τα Σαρακατσαναίϊκα καλύβια, το ‘Καλό Πηγάδι’ (Μπούνα), τα πρόβατα του Χριστόβουλου με τη Στάνη του, οι Ξηρολιβαδιώτες Γ. Δημούλας και Τσιαμήτρος Ηλίας σε ‘διαλογισμό’και άποψη του χωριού. Φωτογραφίες ΅Τσιαμήτρος Γιάννης.

• Εκδηλώσεις